Bilimsel proje hazırlamanın basamakları
Bilimsel proje
çalışması merak ve gözlem ile başlar. Çevremizde pek çok varlık var ve
çevremizde pek çok değişiklik oluyor. Bu varlıkları ve değişiklikleri
merak ederiz. Gökyüzü nasıl oluşmuş? Neden mavi? Gökyüzünde neler var?
Geceleri yıldızlar parlıyor, ama her gece aynı yıldızlar olmuyor. Neden?
Yıldızlar nasıl yer değiştiriyor? Sonra merak ettiklerimizle ilgili
gözlemler yapmaya başlarız ve kendimizi bilimsel proje hazırlarken
buluruz. Ama yaptığımız çalışmanın bilimsel olması için yapmamız
gerekenler, sırasıyla uygulayacağımız basamaklar var. İşte bunlar:
1. Projenin konusunu seçmek
Projenizi ilgilendiğiniz, üzerine düşündüğünüz, merak ettiğiniz konular
üzerine seçin. Aklınıza pek çok fikir gelebilir. Bunları not edin. Hemen
karar vermeyin. Bunların arasında sizin en güzel yapabileceğinizi, en
merak ettiğiniz seçin. Bu proje sadece sizin seçeceğiniz konuda bilgili
olduğunuzu göstermeyecek. Unutmayın, sizin bir sorunuz var. Bu sorunun
cevabını vermek için bilimsel bir proje hazırlıyorsunuz.
2. Bilgi toplamak
Projenin konusunu belirledikten sonra konunuzla ilgili kitaplardan,
dergilerden, internetten, insanlardan ve kurumlardan bilgi toplayın.
Bilginin yazılı olması gerekmiyor. Konunuzla ilgili fotoğraf, asetat,
saydam, model, afiş ve bulabileceğiniz her türlü malzemeyi toplayın.
Projenizi en iyi nasıl sunabileceğinizi düşünün.
3. Bilimsel yöntem
Sizin bir sorunuz, merak ettiğiniz bir şey var. Projenizin amacı nedir?
Ne bulmaya çalışıyorsunuz? Sorunuzun cevabı ne olabilir? Varsayımda yani
ön tahminde bulunun. Varsayımınızı gösterecek deneyler nasıl olabilir,
hangi malzemeleri kullanabilirsiniz, hangi ölçümleri yapabilirsiniz?
4. Kontrollü deney yapmak ve sonuçları kaydetmek
Tasarladığınız deneyi kontrollü olarak yapın. Kontrollü olarak ve
belirli bir işlem sırası izlenerek laboratuarda tekrarlanan gözlemlere
kontrollü deney denir. Deneyi yaparken tüm gözlemlerinizi, tüm
düşünceleriniz not edin. Tüm notlarınız, çalışmanız bittikten sonra her
şeyi toparlamanızı kolaylaştıracak, ayrıca eğer bir hata yaparsanız,
hatanızın nerede olduğunu gösterecektir. Hata yapmaktan korkmayın. Bugün
bilimin bize gösterdiği buluşlar ve keşifler uzun uğraşların sonunda,
tekrar tekrar deneme ve yine yılmadan tekrar deneme ile gerçekleşmiştir.
Bilim sabır ve özveri gerektirir. Bundan da korkmayın. Eğer bilimsel
yöntemi doğru şekilde uygularsanız mutlaka bir sonuca ulaşırsınız.
5. Grafikler, Tablolar, Çizimler, Modeller
Ne oldu? Bulduğunuz sonuç nedir? Sonuçlarınızı grafikler, tablolar,
çizimler yolu ile gösterin. Bulduğunuz sonucu gösterecek maketler
(modeller) de yapabilirsiniz.
6. Yaptığını Göster
Çalışmanız basit ve düzenli olmalı ama bir şeyin aynısı olmamalı.
Yaptığınız maket, deney insanların anlayabileceği şekilde düzenlenmeli,
ayrıca yaptığınız çalışmaya eğlence de katabilirsiniz. Bunu, renkleri
kullanarak, insanları şaşırtacak, eğlendirecek düzenlemelerle
yapabilirsiniz. Buradaki yaratıcılık size kalmış. Kullandığınız bilimsel
yöntemi gösterin.
7. Rapor Yazma
Projenizin öyküsünü anlatın ne yapmak istediniz ve nasıl yaptınız?
Bilimsel bir projenin raporu da belirli kurallara ve belirli sıraya göre
yazılır. Bu kurallara ve sıraya uymalısınız.
8. Sunuş
Bilimsel bir projenin mutlaka sunuşu yapılır. Siz de projenizi
arkadaşlarınıza, öğretmenlerinize, ailenize, jüriye ve tanımadığınız pek
çok insana sunacaksınız. Bu yüzden heyecanlanmamak elde değil. Projeyi
sunuş pratikleri yapın. Bir arkadaşınıza, ailenize, öğretmeninize sunun,
bunu bir kez yaptıktan sonra daha rahat edeceksiniz. Ayrıca unutmayın
konunuzu en iyi siz biliyorsunuz. Çok uğraştınız, emek harcadınız, şimdi
sizin bildiğiniz bilgileri diğer insanlarla paylaşma zamanı geldi. Her
şey çok güzel olacak.
|