GÜNEŞ SİSTEMİ ve GEZEGENLER (Konu özeti)

GÜNEŞ SİSTEMİ

Güneş ve Güneş’in etrafında belirli yörüngelerde hareket eden gök cisimlerinin oluşturduğu topluluktur.

8 gezegen ve bunların uyduları, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, gezegenler arası gaz ve toz bulutlarından oluşur.

Güneş ‘e uzak olan gezegenlerin hareketleri yavaş ve yörüngeleri büyüktür.

2006 ‘ya kadar Güneş Sistemi’nin en küçük ve sonuncu gezegeni PLÜTON’du. Plüton gezegen sınıfından çıkarılıp cüce gezegen sınıfına alındı. Gezegen olma şartı:

Güneş etrafındaki bir yörüngede dönüyor olmalı

Küresel bir yapıya sahip olmalı

Yörüngesini temizleyecek kadar büyük kütleli olmalı

1) MERKÜR

Güneş’e en yakın ve en küçük olan gezegen

Kendi etrafında çok yavaş döndüğünden gece- gündüz sıcaklık farkı çok fazladır.

Atmosferi, uydusu, halkası yoktur.

2) VENÜS

Güneş’e en yakın 2.gezegen ve en büyük 6.gezegendir

Dünya ile yaklaşık aynı büyüklükte olduğundan DÜNYA’NIN İKİZİ de denir.

Uydusu ve halkası yoktur.

Atmosferindeki yoğun karbondioksit nedeniyle sera etkisi fazla olduğundan Merkür’den daha sıcaktır.

Ekseni etrafındaki dönüş yönü diğer gezegenlere göre terstir(batıdan doğuya doğru =saat yönünde döner)

Çoban yıldızı, sabah yıldızı, akşam yıldızı diğer adlarıdır.

3) DÜNYA

Güneş’e yakınlık bakımından 3.gezegen ve büyüklük olarak 5.büyük gezegen

Atmosferinin yapısı nedeniyle yaşamaya elverişli tek gezegendir. Atmosferindeki oksijen ,su, uygun sıcaklık yaşamın devam etmesini sağlar.

Yüzeyinin 2/3 ü sularla kaplıdır.

Halkası yoktur. Tek doğal uydusu AY’dır. Mavi gezegen de denir.

UYDU: Bir gezegenin etrafında belirli bir yörüngede dönen gök cismi

AY :

Dünya’nın tek uydusudur.

Hem Dünya’nın etrafında dolanır hem de kendi etrafında dönme hareketi yapar.

Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Atmosferi yok

Hep aynı yüzünü görürüz.(Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönüşü ile Dünya’nın etrafındaki dolanma süresi aynıdır-27 gün)

AYIN EVRELERİ: Dünya’dan bakıldığında farklı şekillerde görülmesine denir.

GELGİT(MEDCEZİR): Ay’ın Dünya’nın etrafındaki dönüşü sırasında çekim etkisiyle Dünya’nın Ay’a bakan yüzündeki okyanuslarda, denizlerde su seviyesi yükselir diğer zamanlarda normale döner. Suyun yükselmesi-alçalması günde 2 defa olur. Su seviyesi ilk ve son dördün evrelerinde en düşük, yeniay ve dolunay evrelerinde en yüksektir. Nedeni: Ay-Güneş-Dünya ,yeniay-dolunay konumunda aynı doğrultudayken; ilk dördün – son dördünde aynı doğrultuda değildir.

4) MARS

Güneş’e 4.yakın gezegen ve 2. Küçük gezegendir Zehirli gazlardan oluşan atmosferi ve 2 uydusu vardır ama halkası yoktur.

Aylarca devam eden kum fırtınaları vardır.

Güneş sisteminin en yüksek dağı bulunur. (Olimpos dağı)

5) JÜPİTER

Güneş’e 5.yakın gezegen ve en büyük gezegendir.

Bilinen 63 uydusu vardır.

Etrafında toz ve taşlardan oluşmuş halkası vardır.

Neredeyse tamamı gazlardan oluşmuştur.

Atmosferi –gaz ve taşlardan oluşmuş ince bir halkası vardır.

6) SATÜRN

Güneş’e 6.yakın gezegen ve 2. En büyük gezegendir

Gaz, buz ve kaya parçalarından oluşan halkası vardır.

Kendi etrafında çok hızlı döner.

Atmosferi,halkası,56 tane uydusu vardır.( En büyük uydusu= Titan)

7) URANÜS

Güneş’e 7.yakın gezegen ve 3.büyük gezegen 27 uydusu var(5 büyük-22 küçük)

Yörüngesinde yan yatmış varil gibi ilerler Halkası ve zehirli gazlardan oluşan atmosferi vardır.

8) NEPTÜN

Güneş’e 8.yakın gezegen ve 4. Büyük gezegendir

Atmosferinde zehirli gazlar vardır, halkası yoktur

13 uydusu vardır(en büyük uydusu = tritan)