Lamba Parlaklığını Etkileyen Değişkenler-Konu özeti

İNDİR

İLETKENİ DEĞİŞTİR AMPULÜN PARLAKLIĞI DEĞİŞSİN

Bağımlı ve bağımsız değişken

Bağımsız değişken bizim değiştirdiğimiz değişkendir. Bağımlı değişken ise bizim değiştirdiğimiz değişkene yani bağımsız değişkene bağlı olarak değişendir. Kontrollü değişken ise kontrolümüzde kalan değişkenlerdir.

Örneğin: İletkenin boyunun ampül parlaklığına etkisi bunu deniyoruz. Bu deneyde bağımsız değişken yani bizim değiştirdiğimiz iletkenin boyu, bağımlı değişken yani bağımsız değişkene bağlı olarak değişen ampül parlaklığı, kontrollü değişken ise iletkenin cinsi ve kesiti(kalınlığı).

Örneğin; Sütün bozulmasına, sıcaklığın etkisini kontrollü deneyle gözlemlemek istiyoruz.
Aynı marka, aynı miktar, aynı hava ortamı vb. değişkenler aynı tutularak,özdeş  iki kaba süt konulur.
1.kaptaki süt, 5 c’de,    2.kaptaki süt ise;30 c’de tutulsun.

Bağımlı değişken: sütün bozulması (veya üretilen bakteri sayısı),
Bağımsız değişken: sıcaklık,
Sabit tutulan değişkenler(kontrol değişkenleri): süt miktarı,markası(cinsi), konulduğu kap,havası vb.

– Devre elemanları 2 kutupludur.

Pil: Depoladığı kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür

Anahtar: Devreden geçmekte olan elektrik akımını kesmek yada devreden akımın geçmesini sağlamak için kullanılan araçtır.

Ampul: Elektrik enerjisini ışığa çevirir.

Kapalı devre:
Devre anahtari, devreden akim geçirecek konum da ise bu devreye kapali devre denir.

Açık devre:
Devre anahtari,devreden akimin geçmesini engelleyecek konumda ise bu devreye açık devre denir.

Bir elektrik devresinde akımın oluşabilmesi için devrenin kapalı bir devre olması gerekir

ETKİNLİK:

DİRENÇ

Elektrik yükleri iletken içinde akarken çarpışır, engellerle karşılaşır. İletkenin, elektrik akımına gösterdiği bu tepkiye direnç denir. Direnç, hareket eden bir cismin hareketini engelleyen sürtünme kuvvetine benzer. İletkenlerin elektrik akımına gösterdiği direnç, R ile gösterilir. Direnç İngilizce’deki Resistance kelimesinden gelir.
Direnç:     Direncin birimi ohm’dur. Ohm kısaca (omega= ) işareti ile gösterilir.

OHMMETRE                          Çeşitli elektronik devre dirençleri İletkenin Direnci Nelere Bağlıdır?

Bir iletkenin direnci, iletkenin uzunluğuna, iletkenin cinsine ve kesit alanına (iletkenin inceliğine, kalınlığına) bağlıdır. Bir iletken telin direnci, telin uzunluğu ile doğru orantılıdır. Telin uzunluğu arttıkça, direnci artar. Bunu, içi çakıl dolu su borusu modeli ile açıklayabiliriz. Içi çakıl dolu su borusunun uzunluğu arttıkça, suyun akış hızının azaldığı görülür.   Parlaklık ölçer II. Bir iletken telin direnci, telin kesit alanı (kalınlığı) ile ters orantılıdır. Telin kesit alanı (kalınlığı) arttıkça, direnci azalır. Kesit alanı S ile gösterilir. Iletken telin kalınlığı arttıkça, direnç azalır, devrede dolanan akım artar. III. Bir iletkenin direnci, iletkenin cinsine bağlıdır. Bütün iletkenlerin aynı uzunluk ve kalınlıktaki parçalarının direnci farklı farklıdır. Iletken bir maddenin, birim uzunluğunda ve birim kesitindeki parçasının direncine, öz direnç adı verilir. Her iletkenin öz direnci farklıdır. Bir iletkenin direnci, telin uzunluğuyla doğru, kesit alanı ile ters orantılı ve iletkenin cinsine bağlıdır. Elektrik Enerjisi Direnç Nedeniyle Isıya Dönüşür Elektrik yükleri iletken içinde rahatça akamayıp engellenmeyle karşılaşırlar. Işte bu direnç yüzünden elektrik yüklerinin enerjisinin bir kısmı, iletken içinde ısı enerjisine dönüşür. Elektrikli su ısıtıcıları, elektrik sobaları, elektrikli fırınlar, elektrik ampulleri içlerindeki direnç nedeniyle ısınır.