MADDENİN TANECİKLİ YAPISI
Bütün maddeler gözle görülemeyecek kadar küçük yapılardan oluşmuştur. Maddenin en küçük yapı birimine madde taneciği denir
Maddeyi oluşturan tanecikler arasında boşluklar bulunmaktadır. Boşlukların büyüklüğü, maddenin fiziksel hâline göre değişmektedir. Tanecikler arasındaki boşluk; maddenin katı hâlinde en az, gaz hâlinde en fazla, sıvı hâlinde ise katıdan fazla gazdan azdır.
Madde tanecikleri hareketlidir. Maddenin fiziksel hâline bağlı olarak taneciklerin hareketleri ve hareket hızları farklılık gösterir. Madde tanecikleri titreşim, öteleme ve dönme hareketi yapabilir.
| Katı Maddeler: Katı hâldeki maddeleri oluşturan tanecikler arasında boşluk yok denecek kadar azdır. Tanecikler birbirleriyle temas hâlindedir ve bulundukları yerde titreşim hareketi yapar. Tanecikler yer değiştirmedikleri için aralarındaki boşluk da değişmez. Bu nedenle katı maddeler belirli bir şekil ve hacme sahiptir ve akışkanlığı yoktur. |  |
 | Sıvı Maddeler: Sıvı hâldeki maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk, katılara göre biraz daha fazladır. Tanecikler yine birbirleriyle temas hâlindedir ve titreşim hareketi yapar. Bu nedenle sıvılar fazla sıkıştırılamaz. Sıvı maddelerin tanecikleri titreşim hareketinin yanı sıra dönme ve öteleme hareketi yapar. Öteleme hareketi sıvılara akışkanlık özelliği kazandırır. Bu nedenle sıvılar, bulundukları kabın şeklini alır. |
| Gaz Maddeler: Gaz hâldeki maddelerin tanecikleri arasındaki boşluk oldukça fazladır. Bu nedenle gazlar sıkıştırılabilir. Tanecikler birbirinden bağımsız hareket eder. Titreşim, öteleme ve dönme hareketi yapar. Bu nedenle gaz hâldeki maddeler de akışkanlık özelliğine sahiptir. Gaz hâldeki maddeler bulundukları kabın hacmini doldurur. |  |
Farklı hallerdeki maddelerin tanecikli yapısı ile ilgili özellikler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Özellikleri Maddeler | Tanecikli yapı | Tanecikler arası boşluk | Sıkıştırılabilirlik | Tanecik hareketi | Şekli |
| Katı | Var | Yok denecek kadar azdır. | Sıkıştırılamaz. | Titreşim | Belirli bir şekli vardır. |
| Sıvı | Var | Boşluklu yapıdadır. | Sıkıştırılamaz kabul edilir. | Titreşim, öteleme, dönme | Konulduğu kısmın şeklini alır. |
| Gaz | Var | Çok fazladır. | Sıkıştırılabilir. | Titreşim, öteleme, dönme | Bulunduğu kabın şeklini alır. |
