İNDİR

MENDEL ve KALITIM

Kalıtım Konu Özeti 14

Avusturyalı Gregor Mendel matematik ve biyoloji öğrenimi gördü. Bezelyeler üzerinde çalışmalar yaptı. Bu deneyler sonucu KALITIM BİLİMİ çıktı çıktı.

Mendel’ in Kalıtım Çalışmalarını Bezelye İle Yapmasının Nedenleri

1. Bezelyeler kısa sürede çok fazla oğul döl verirler.1 yılda 4 kez

2. Döllenme kontrolü çok kolaydır.

3 Çeşitlerinin çok olması

Bazı kavramları öğrenelim

Kromozom: Hücre çekirdeğinde bulunan, hücre bölünmesi sırasında belirli şekil alan ipliksi yapılar.

Gen: Hücrenin kromozomlarında bulunan, canlı bireylerin kalıtsal karakterlerini taşıyıp ortaya çıkışını sağlayan ve nesilden nesile aktaran kalıtım faktörleri.

Baskın gen (dominant): Bir özelliğin diğer özeliğe göre ortaya çıkma olasılığı fazla olan gen. Büyük harfle gösterilir. Örnek: siyah saç sarı saça baskındır, koyu renkli göz açık renkli göze baskındır.

Çekinik gen (resesif): Bir özelliğin diğer özelliğe göre ortaya çıkma olasılığı az olan gen. Küçük harfle gösterilir. Örnek: sarı saç siyah saça çekiniktir, açık renkli göz koyu renkli göze çekiniktir.

Genotip: Canlının sahip olduğu tüm özelliklere denir.

Fenotip: Canlının dış görünüşünde beliren özelliklerine denir.

İnsanda ve bezelyede Baskın ve Çekinik Karakterler

Mendel’ in Bezelyeleri (T: uzun boy, t: kısa boy)

Sadece uzun gen (T) içeren bezelye (TT) ile sadece kısa gen (t) içeren bezelye (tt) çaprazlandığında ortaya çıkan tüm yavrular (%100) uzun bezelyedir. Ancak bu uzun bezelyeler hem uzun gen (T) hem kısa gen (t) içerir. Bu ilk yavrulara 1. Kuşak denir.

1. Kuşaktan iki bezelye çaprazlanırsa% 25 i yani 1/4 ü t % 25 i tt şeklinde sadece kısa genlerle kısa bezelyedir. % 50 si, Tt şeklinde hem uzun hem de kısa gen içeren bezelyedir.

Bu modelde, farklı özelliklerin bir arada bulunabilmesi için gerekli olan özelliklerin bir araya getirilmesi amaçlanmıştır.

Kalıtım Konu Özeti 14