SİNDİRİM SİSTEMİ
Besinlerin, sindirim sisteminde küçük parçalara ayrılması ve değişime uğraması olayına sindirim adı verilir. Tükettiğimiz besinlerin kana karışabilecek hâle gelmesini sağlayan yapı ve organların tümüne ise sindirim sistemi adı verilir.
Fiziksel (Mekanik) ve Kimyasal Sindirim
Besin maddelerinin sindirimi vücutta iki şekilde gerçekleşmektedir:
Besin maddelerinin çiğneme ve kas hareketleriyle küçük parçalara ayrılması fiziksel (mekanik) sindirimdir. Besin maddelerinin enzim adı verilen salgılar yardımıyla yapısal değişime uğrayarak daha küçük yapılara ayrılması ise kimyasal sindirimdir. Kimyasal sindirim için enzimlerle birlikte su da gereklidir.
SİNDİRİM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN YAPI VE ORGANLAR
| Ağız | Besinlerin fiziksel sindirimi çiğneme ile başlar. Karbonhidratların kimyasal sindirimi ağızda başlar. Bu kimyasal sindirim tükürük içerisinde bulunan enzimler sayesinde gerçekleşir. | |
| Yutak | Besinlerin ağızdan yemek borusuna iletilmesini sağlar. Yutakta sindirim olayı gerçekleşmez. | |
| Yemek Borusu | Besinleri yapısında bulunan kasla yardımıyla mideye iletir. Yemek borusunda sindirim olayı gerçekleşmez. | |
| Mide | Besinlerin fiziksel sindirimi, midenin kasılıp gevşeme hareketi ile gerçekleşir. Kimyasal sindirim ise mide öz suyu içinde bulunan mide asidi ve enzimler tarafından gerçekleştirilir. Böylece, besinler parçalanarak küçük moleküller haline getirilmiş olur. Proteinlerin kimyasal sindirimi midede başlar. | |
| İnce Bağırsak | İnce bağırsak, sindirim sistemimizin en uzun bölümüdür. Yağların kimyasal sindirimi burada başlar. Karbonhidrat, protein ve yağların kimyasal sindirimi ince bağırsakta tamamlanır. Besinler ince bağırsakta kana geçebilecek kadar küçük moleküllere parçalanır. Bu moleküller ince bağırsaktan emilim ile kana geçer. İnce bağırsaklarda yer alan villus adı verilen yapılar, besinlerin emilim yoluyla kana geçmesini sağlar. | |
| Kalın Bağırsak | Besinler içerisinde kalan su ve mineraller kalın bağırsakta emilir. Atık maddeler ise sindirim sisteminin son bölümü olan anüse gönderilir. |
Besin gruplarının kimyasal sindirime uğradıkları organlar
| Besin içerikleri | Kimyasal sindirimin başladığı yer | Kimyasal sindirimin tamamlandığı yer |
| Karbonhidratlar | Ağız | İnce bağırsak |
| Proteinler | Mide | İnce bağırsak |
| Yağlar | İnce bağırsak | İnce bağırsak |
* Vitaminler, mineraller ve su, sindirime uğramadan doğrudan kana geçer.
SİNDİRİME YARDIMCI ORGANLAR
Karaciğer: Safra denilen bir sıvı salgılayarak ince bağırsağa gönderir. Bu sıvı, yağların fiziksel sindirimini tamamlar.
Pankreas: Pankreas özsuyu denilen bir sıvı salgılayarak ince bağırsağa gönderir. Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin kimyasal sindirimine yardımcı olur.